Đức Hồng y Tagle: Ứng viên sáng giá từ Mật nghị 2013 tới nay

HOÀNG MẠNH HÀ

Trong số những gương mặt được nhắc đến nhiều từ Mật nghị Hồng y 2013 đến lần này, Đức Hồng y Luis Antonio Tagle, người Philippines, tiếp tục nổi lên như một trong những ứng viên tiềm năng.

Kỳ mật nghị 2013: Lợi thế và hạn chế

Năm 2013, khi Đức Giáo hoàng Bê-nê-đic-tô XVI từ nhiệm, Đức Hồng y Tagle lúc ấy mới 55 tuổi đã được giới truyền thông quốc tế ca ngợi là “Tiểu Giáo hoàng Á châu” (Little Pope of Asia). Với hình ảnh một vị mục tử giản dị, gần gũi người nghèo, phong cách khiêm nhường và khả năng giao tiếp sâu sắc, ngài nhanh chóng thu hút sự chú ý.

Tại các cuộc họp tiền mật nghị năm đó, Đức Hồng y Tagle đã phát biểu mạnh mẽ về việc Giáo hội cần biết lắng nghe nhiều hơn, đặc biệt là những người bên lề xã hội và thế giới hiện đại. Thông điệp của ngài được đánh giá là giàu lòng nhân ái và thể hiện chiều sâu thần học.

Tuy nhiên, theo phân tích của các chuyên gia như John L. Allen Jr. (National Catholic Reporter) và Sandro Magister (L’Espresso), Đức Hồng y Tagle đã không giành được đa số phiếu do những hạn chế:

• Tuổi đời còn quá trẻ: 55 tuổi được xem là quá trẻ cho vị trí đòi hỏi sự chín chắn cao như Giáo hoàng.
• Thiếu kinh nghiệm quản trị Giáo hội hoàn vũ: Khi ấy, ngài chưa từng làm việc tại Vatican hoặc đứng đầu một thánh bộ quan trọng nào, khiến nhiều vị hồng y e ngại.

• Sự chênh lệch địa lý và truyền thống: Các Hồng y châu Âu và Bắc Mỹ khi đó vẫn còn thiên về chọn lựa một ứng viên có gốc gác hoặc ảnh hưởng Âu châu đậm nét.

Vì vậy, dù được kỳ vọng, dòng phiếu cuối cùng đã nghiêng về Đức Hồng y Jorge Mario Bergoglio (Argentina), người sau này trở thành Đức Giáo hoàng Phan-xi-cô.

Hành trình dấn thân từ năm 2013 đến nay

Hơn một thập niên trôi qua, Đức Hồng y Tagle đã có sự chuyển mình mạnh mẽ:

• Kinh nghiệm quản trị toàn cầu: Năm 2015, ngài được bổ nhiệm làm Chủ tịch Caritas Quốc tế – tổ chức từ thiện lớn nhất của Giáo hội Công giáo, điều hành hoạt động nhân đạo trên 165 quốc gia.
• Chức vụ tại Vatican: Năm 2019, Đức Giáo hoàng Phan-xi-cô đưa ngài về Roma, bổ nhiệm làm Tổng trưởng Bộ Loan báo Tin Mừng cho các Dân tộc (Dicastery for Evangelization), một trong những cơ quan quan trọng nhất trong Giáo triều.
• Thấu hiểu Giáo hội toàn cầu: Với nền tảng mục vụ tại châu Á và kinh nghiệm làm việc tại trung tâm Giáo hội, Đức Hồng y Tagle ngày càng được nhiều hồng y đồng nghiệp biết đến và đánh giá cao.

Đặc biệt, ngài thể hiện sự trung thành với định hướng cải tổ của Đức Giáo hoàng Phan-xi-cô, ủng hộ Giáo hội “đi ra vùng ngoại vi” và đặt ưu tiên cho người nghèo, người thiểu số — những điểm nhấn rất hợp với tinh thần của thời đại hiện nay.

Sự nổi bật trước mật nghị 2025

Lợi thế:

• Được đánh giá là biểu tượng tiêu biểu của Giáo hội toàn cầu, nhất là từ các khu vực châu Á, châu Phi và Mỹ Latin – nơi Giáo hội Công giáo đang tăng trưởng nhanh.
• Có kinh nghiệm điều hành ở cả cấp giáo phận, cấp quốc tế và cấp Giáo triều.
• Gần gũi với đường hướng cải cách mục vụ của Đức Giáo hoàng Phan-xi-cô, điều được nhiều hồng y ủng hộ tiếp tục duy trì.
• Hình ảnh thân thiện, dễ tiếp cận với giới trẻ và truyền thông hiện đại.

Thách thức:

• Một số hồng y truyền thống tại châu Âu có thể vẫn thiên về chọn ứng viên “ít đổi mới” hơn.
• Kinh nghiệm quản trị tại Vatican, tuy đã tích lũy, nhưng so với các hồng y kỳ cựu khác (như Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin hay Quốc Vụ Khanh) thì vẫn còn ít hơn.
• Vấn đề sức khỏe cũng được đặt ra vì Đức Hồng y Tagle từng phải phẫu thuật tim nhẹ năm 2020 (mặc dù hiện tại ngài vẫn rất khỏe mạnh).