Một nhiệm vụ được xem là quan trọng nhất trong các nhiệm vụ chính yếu của hàng giáo phẩm đó là giáo huấn, tức là truyền rao chân lý về Đức Ki-tô. Qua nhiệm vụ này, Tin mừng Cứu độ, các huấn thị của Hội Thánh được dẫn giải và thông truyền cho mọi người.
Thực tế đã có rất nhiều vị chủ chăn dùng bục giảng bồi dưỡng đời sống tâm linh cho giáo dân bằng những bữa tiệc chia sẻ Lời Chúa với đầy đủ dưỡng chất: Sốt sắng, đạo đức và nhất là giúp giáo dân có một định hướng tốt cho thái độ sống đạo của mình. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có không ít “bữa tiệc” chia sẻ Lời Chúa quá tuềnh toàng, nghèo nàn.
Bài giảng chưa được đầu tư nghiêm túc
Trong một thánh lễ luôn gồm có hai phần: Phụng vụ Lời Chúa và Phụng vụ Thánh thể với những nghi thức cử hành mang tính hiệp nhất trong Giáo hội toàn cầu. Điều khác biệt duy nhất có được trong các thánh lễ đó là bài giảng, là phần chia sẻ Lời Chúa.
“Thiếu nhân bản nơi những nhà truyền giáo là một khủng hoảng gây hại rất nhiều cho việc phát triển Tin mừng, hy vọng khủng hoảng đó sẽ không bùng nổ trong Hội Thánh Việt Nam, nơi bao người Công giáo Việt Nam đang gắn bó thiết tha và phục vụ hết mình”.
Đức Giám mục J.B. BÙI TUẦN (Đạo làm người)
Có thể nói chất lượng một bài giảng hoàn toàn phụ thuộc vào khả năng về giáo lý, thần học, đặc biệt là về tu đức và đời sống nội tâm trong đức tin của chính đấng đang giảng dạy ấy.
Thế nhưng đã có những bài giảng trong lễ Chúa nhật nhưng vẫn không được đầu tư, chuẩn bị một cách nghiêm túc. Có bài giảng chỉ biết diễn xuôi lại một cách nhạt nhẽo đoạn Kinh Thánh.
Đây là một việc làm vô bổ vì giáo dân đã quá quen thuộc với những sự kiện được ghi lại trong các đoạn Kinh Thánh. Điều họ cần là lời chia sẻ phản ánh một đời sống nội tâm trong đức tin phong phú. Phải có một niềm thao thức thực sự về những hiện trạng sống, về những thách đố mới của người giáo dân trong đời sống xã hội.
Đó sẽ là động lực để vị chủ chăn hiểu rõ mình nên “pha chế” thế nào để những hạt sữa Lời Chúa trở nên thích hợp và bổ ích cho đời sống tâm linh và đạo đức của các con chiên của mình, trong chính hoàn cảnh sống của họ.
Sự phát triển ngày càng cao của các phương tiện khoa học kỹ thuật, của đời sống văn minh, cuộc sống luôn chuyển mình, xã hội luôn đổi mới. Vì thế, con người không thể bằng lòng an phận với những kiến thức mình vừa đạt được, cho dù là được công nhận ở kết quả cao đến đâu đi nữa. Chúng sẽ nhanh chóng trở nên lạc hậu, cũ kỹ so với nguồn kiến thức đang được cập nhật từng giây phút.
Vì thế, người có học trong thời đại mới là người biết cách học chứ không phải là người thủ đắc được một số kiến thức nhất định.
Thế nhưng sau nhiều năm học tập, tu hành một cách khổ luyện, điều đáng tiếc là có một số thầy khi thành “chánh quả” với chức vị linh mục và được mọi người gọi là cha thì đã không còn muốn tiếp tục cố gắng nữa, hay nói khác đi là họ thực sự không biết cách học. Với đặc quyền giảng dân trên bục giảng, những vị này hài lòng với danh phận hiện tại và rất tự tin khi nghĩ rằng mình hoàn toàn làm chủ bài giảng mà không sợ bất cứ trường hợp “phản biện” nào có thể xảy ra.
Biến bài giảng thành một buổi kể chuyện, điểm báo
Tuy không nhiều nhưng cũng có vị linh mục khi bước lên bục giảng toàn đề cao cái tôi của mình bằng cách giới thiệu những bằng cấp và học vị mình đạt được; hay khoe thành tích du học của mình với những địa danh mình đã từng đặt chân đến.
Có vị biến bài giảng thành một buổi kể chuyện về những phép lạ, những điều ấy đem lại lợi ích gì trong việc xây dựng một đức tin trưởng thành cho giáo dân? Lại có bài giảng đề cập đến những câu chuyện thời sự. Mới nghe thì có vẻ cập nhật với cuộc sống xã hội, nhưng người nghe lại thất vọng vì người giảng quá miên man miêu tả các sự kiện, khiến giáo dân cảm thấy mình như đang nghe chương trình điểm báo!
Tại một số xứ đạo, linh mục đưa vào bài giảng thông báo về những cuộc quyên góp hay tệ hại hơn là những chỉ trích, lên án công khai những con chiên “cứng đầu cứng cổ” hay chây lười việc đạo đức. Trong khi những đối tượng đó có lẽ chẳng bao giờ đi lễ và nạn nhân hứng chịu những lời chì chiết đó lại là những con chiên ngoan đạo.
Và rồi giáo dân vì lòng yêu mến Chúa hay chỉ để giữ bổn phận đối với ngày Chúa nhật, cũng phải im lặng chịu trận cho hết những bài giảng.
Trong một cái nhìn nhất định thì điều đó cũng đồng nghĩa với việc họ đang gánh chịu những bất công và mất mát. Bất công vì họ không được tôn trọng một cách đúng mức và mất mát vì thời gian của họ bị tiêu dùng một cách vô bổ.
Và như thế có nghĩa là họ đang bị đối xử một cách thiếu nhân bản trong mối quan hệ giữa người truyền đạo và người được truyền đạo.
Tận dụng truyền thông
Sự phát triển của ngành công nghệ thông tin là một hỗ trợ tích cực cho những ai tham gia công tác truyền thông. Chuẩn bị một bài giảng tốt cũng là một mảng hoạt động trong lĩnh vực này.
Vì thế, chỉ cần có tinh thần cầu tiến, ham học hỏi, nhiệt tâm với công cuộc truyền rao Tin mừng, một linh mục có thể hòa mình vào dòng chảy của xã hội. Linh mục biết theo dõi những trang tin tức hay tham khảo những tài liệu về chia sẻ, suy niệm của Giáo hội và những huấn thị của Hội Thánh như kẻ biết “đứng trên vai người khổng lồ”. Nếu biết kết hợp với những quan sát nhạy cảm, bắt kịp nhịp thở của cuộc sống và trải nghiệm sống của bản thân, chắc chắn các cha sẽ cung cấp cho giáo dân những lời rao giảng thực sự mang hiệu quả cho việc mở mang Nước Chúa.
Nếu thực sự ý thức được giá trị món hàng mình muốn chuyển tải, người ta sẽ đầu tư lựa chọn những phương tiện tối ưu nhất để bảo vệ nó đến đối tượng nhận một cách an toàn và trọn vẹn. Vì thế trong tâm tình của một giáo dân, con rất ước mong tất cả vị chủ chăn luôn nhận thức được rằng “Lời Ngài nung chảy vàng khối” để khi chuyển tải thông điệp vô giá đó, những người lãnh nhận sứ mệnh cao cả khắc biết phải nên rao giảng với một tâm thế như thế nào, để cho Lời Ngài được phong quang chiếu rọi trong từng cõi miền sâu thẳm của con người.
| Làm việc theo khả năng không quan trọng bằng làm hết mình “Lời Ngài nung chảy vàng khối, Lời Ngài phá đổ tội lỗi, thân con đứa bé thơ ngây dám đâu loan báo Lời Ngài”. Đúng là chúng ta cần phải có tâm tình tin tưởng, phó thác khi gánh vác sứ mệnh loan truyền Lời Hằng Sống. Sự thực thì Chúa cũng không cần đến khả năng của chúng ta, nhưng Chúa rất cần tấm lòng cộng tác của chúng ta đối với công việc phục vụ Ngài vì Chúa không có tay nào khác ngoài hai tay của chúng ta. Thái độ chúng ta cần phải có là tinh thần tìm hiểu và thực thi những gì Chúa muốn trong đời sống phục vụ, để trở nên dụng cụ sắc bén trong tay của Ngài. Vì thế làm việc theo khả năng không quan trọng bằng làm với hết sự cố gắng, với hết sự nhiệt thành của mình và Chúa Thánh Thần cũng chỉ cộng tác với những tâm hồn đầy lửa yêu mến như thế. |
ĐIỀN PHƯƠNG THẢO
Đức Giám mục Micae Hoàng Đức Oanh