HOÀNG MẠNH HÀ
Ngày 8 tháng 5 năm 2025, Giáo hội Công giáo chứng kiến một sự kiện lịch sử khi Hồng y Robert Francis Prevost, một người Mỹ, sinh ở Chicago, được bầu làm Giáo hoàng với tông hiệu Leo XIV, trở thành vị Giáo hoàng đầu tiên đến từ Hoa Kỳ trong lịch sử. Sự kiện này không chỉ gây tiếng vang trên toàn cầu mà còn khơi dậy nhiều phản ứng đa chiều tại nước Mỹ, từ niềm tự hào quốc gia đến những tranh luận về thần học và chính trị.
Chính quyền Mỹ: Tự hào và kỳ vọng
Tổng thống Donald Trump, trong bài đăng trên Truth Social và phát biểu trước báo giới, gọi việc bầu Đức Leo XIV là “một vinh dự lớn lao cho đất nước chúng ta” và bày tỏ mong muốn gặp ngài.
Tuy nhiên, Reuters lưu ý rằng ông Trump chúc mừng bất chấp việc Đức Leo XIV từng chỉ trích các chính sách nhập cư của ông và Phó Tổng thống JD Vance trên mạng xã hội X.
Phó Tổng thống JD Vance cũng gửi lời chúc mừng, nhấn mạnh rằng: “Hàng triệu người Công giáo và Ki-tô hữu Mỹ sẽ cầu nguyện cho sự thành công của Đức Leo XIV trong vai trò lãnh đạo Giáo hội”.
Các cựu lãnh đạo Mỹ cũng lên tiếng. Cựu Tổng thống Barack Obama và phu nhân Michelle gọi đây là “một ngày lịch sử cho Hoa Kỳ”, gửi lời chúc đến “người đồng hương Chicago” và hứa cầu nguyện cho ngài, theo The Star.
Cựu Tổng thống Joe Biden gửi lời chúc tốt đẹp, cầu mong “Thiên Chúa ban phước cho Đức Leo XIV”, theo WSB-TV Channel 2.
Tờ The Star nêu, cựu Tổng thống George W. Bush và phu nhân Laura bày tỏ niềm vui, mô tả sự kiện này là “một khoảnh khắc lịch sử và đầy hy vọng” cho người Công giáo Mỹ và toàn cầu.
Ở cấp địa phương, Thống đốc Illinois JB Pritzker ca ngợi Đức Leo XIV như người mang lại “lòng trắc ẩn, đoàn kết và hòa bình”, nhấn mạnh rằng việc một người Chicago lãnh đạo Giáo hội là “một khoảnh khắc lịch sử”, theo ABC News.
Người dân Mỹ: Niềm vui xen lẫn lo lắng
Người dân Mỹ, đặc biệt là cộng đồng Công giáo, đã đón nhận tin tức về Đức Leo XIV với sự phấn khích và niềm tự hào quốc gia. Reuters đưa tin rằng tại Quảng trường Thánh Phê-rô, những người Mỹ có mặt khi công bố Đức tân Giáo hoàng bày tỏ sự “sốc và phấn khích” trước việc một người đồng hương được bầu làm Giáo hoàng.
Với tông hiệu Leo XIV, được lấy cảm hứng từ những vị Giáo hoàng can đảm như Leo Cả và Leo XIII, Đức tân Giáo hoàng mang lại hy vọng cho một thế giới đang cần đoàn kết và hòa bình
Ở Chicago, quê hương của Đức Leo XIV, niềm tự hào địa phương tràn ngập. ABC News dẫn lời người dân Chicago bày tỏ niềm vui khi một người con của thành phố trở thành lãnh đạo Giáo hội Công giáo toàn cầu. Tại Alabama, cộng đồng Công giáo địa phương gửi lời chúc phúc, với một giáo viên trường Công giáo chia sẻ với WSB-TV rằng bà “vô cùng phấn khích” khi biết tân Giáo hoàng là người Mỹ.
Tuy nhiên, không phải tất cả phản ứng đều hoàn toàn tích cực. Reuters dẫn lời Lailah Brown, một phụ nữ Mỹ gốc Phi 28 tuổi từ Seattle, chia sẻ rằng bà hy vọng Đức Leo XIV sẽ mang lại một cộng đồng yêu thương hơn ở Mỹ, nơi bà cảm thấy vẫn còn nhiều hận thù và phân biệt chủng tộc. Bà lo ngại rằng “Mỹ có thể làm Giáo hoàng xấu hổ” nếu đất nước không hành xử đúng mực. Phản ứng này phản ánh một số lo lắng về cách xã hội Mỹ sẽ đón nhận vị Giáo hoàng có tư duy tiến bộ này.
Truyền thông và cộng đồng Công giáo: Tán dương và tranh cãi
Trong cộng đồng Công giáo Mỹ, sự kiện Đức Leo XIV được bầu đã khơi dậy cả sự tán dương lẫn tranh cãi, phản ánh sự chia rẽ trong cách tiếp cận thần học và chính trị. CBC News dẫn lời Michael Swan, cựu phó tổng biên tập của Catholic Register, nhận định rằng việc bầu Đức Leo XIV là “một thất bại cho những người Công giáo MAGA” (những người Công giáo ủng hộ Trump). Swan cho rằng ngài sẽ tiếp tục di sản của Đức Phan-xi-cô, với sự chú trọng đến người nghèo, người nhập cư và hòa giải với các dân tộc bản địa, trái với mong đợi của các cơ quan truyền thông Công giáo bảo thủ như EWTN và National Catholic Register.
The Telegraph dẫn lời Kathleen Sprows Cummings, giáo sư lịch sử tại Đại học Notre Dame, so sánh Đức Leo XIV với Đức Phan-xi-cô, nhấn mạnh “tâm hồn mục vụ, kinh nghiệm quản lý và tầm nhìn” của ngài. Bà lưu ý rằng ngài từng nói “một giám mục không nên là một tiểu vương ngồi trong vương quốc của mình” mà phải khiêm nhường và gần gũi với dân chúng.
Các chuyên gia Vatican cũng đưa ra nhận định về ý nghĩa của sự kiện. The Telegraph dẫn lời Cha Thomas Reese, một linh mục Dòng Tên ở Mỹ, rằng sự bầu chọn Đức Leo XIV cho thấy sự đoàn kết của các hồng y Mỹ Latin, xem ngài như “một người của họ” do thời gian dài ngài phục vụ ở Peru (1985–1998). CBC News lưu ý rằng việc bầu một Giáo hoàng Mỹ từng bị coi là “cấm kỵ” do vị thế siêu cường của Hoa Kỳ, nhưng quốc tịch Peru và kinh nghiệm toàn cầu của Đức Leo XIV đã giúp ngài vượt qua rào cản này.
Đức Giám mục Micae Hoàng Đức Oanh